Al die kleine veranderingen samen versterkten elkaar en zorgden op den duur voor een heel nieuwe maatschappijvorm. Het feodale regime moest wijken, het kapitalisme nam het roer over. Nog steeds niet ideaal: maar voor velen werd het leven langzamerhand toch een stukje beter.

Zo kan het nu ook gaan. Protesteren of petities tekenen tegen het huidige stelsel kunnen zin hebben, want we geven een signaal af dat we het er niet mee eens zijn, we schudden andere mensen wakker en we leren medestanders kennen, zodat we onze krachten kunnen bundelen. Maar tegelijkertijd moeten we vooral gaan werken aan een nieuwe beweging, die het bestaande systeem kan vervangen.

De Amerikaanse uitvinder en ontwerper Richard Buckminster Fuller (1895-1983) heeft ooit gezegd: "Je kunt de bestaande realiteit niet veranderen door ertegen te vechten. Om iets te veranderen moet je een nieuw model bouwen dat het bestaande systeem overbodig maakt". Samen een nieuwe economie vormgeven: effectiever en ook veel leuker dan de zoveelste protestmars of petitie.

Het proces wat momenteel gaande is, lijkt op een metamorfose van een rups die in een vlinder verandert. Aan de buitenkant zie je lange tijd niet veel bijzonders, maar inwendig in het lichaam van de rups is de omvorming naar iets totaal nieuws al aan de gang. Een vraatzuchtige rups wordt een prachtige vlinder. We gaan transformeren naar een hele nieuwe tijd concludeert de beroemde bioloog en onderzoeker Bruce Lipton.

Overal ter wereld nemen mensen interessante initiatieven om te werken aan een nieuwe economie. De artikelen onder het kopje REMEDIE zijn bedoeld om deze projecten onder de aandacht te brengen.

De Amerikaanse econoom Richard Wolff promoot het idee om werknemers zelf hun eigen bedrijf te laten runnen. Om een bedrijf te besturen zijn een CEO en een hiërarchische bedrijfsstructuur overbodig. We kunnen zelf bepalen hoe, wat en waar we produceren en we beslissen zelf hoe de winst verdeeld wordt. Bedrijven met een werknemersbestuur gaan uit van werknemersbelangen. Ze bieden een eerlijker salaris, een vrijere en prettiger werkomgeving en vaak ook nog eens een betere service voor de klant. Win, win, win!

Lees meer over werknemersbestuur:

Geen directeur meer nodig
Werknemers theefabriek Fralib runnen het bedrijf nu zelf

Voor een nieuwe economie moet in ieder geval ook het geldstelsel op de schop. De banken hebben veel te veel macht. Ze hebben het monopolie op de gelduitgifte en ze profiteren daarvan op een onevenredige manier. Het rekenen van rente over het geld dat ze in omloop brengen, zorgt voor een continue overdracht van rijkdom van het armste deel van de bevolking naar de kapitaalbezitters aan de top.

We hebben monetaire hervorming nodig. Bernard Lietaer, Margrit Kennedy en Anthony Migchels zijn een paar voortrekkers.

De geldcreatie en gelduitgifte moeten onder publieke, democratische controle komen en rente moet afgeschaft worden. Door complementair geld in te voeren, kunnen we de alleenheerschappij van de bankensector doorbreken.

Een voorbeeld van zo’n complementaire munt is de Dam in Rotterdam. Dam staat voor 'De alternatieve munt'. In plaats van in Euro’s verhandelen de ondernemers die meedoen diensten en producten in Dam. Omdat de nieuwe munt met elke besteding blijft circuleren binnen het eigen netwerk, zorgt die voor meer lokale werkgelegenheid en welvaart.

Een ander voorbeeld van complementair geld is de nieuwe nationale munt De Florijn. Ondernemers kunnen binnen dit geldsysteem rentevrij krediet krijgen. De Florijn is ook inwisselbaar voor de Euro. De combinatie van deze twee eigenschappen maakt het gebruik van dit geld heel aantrekkelijk.

Met complementair geld zijn we eigen baas bij onze onderlinge transacties. Geen woeker en geen inflatie of deflatie. Geen excessieve winsten voor een kleine elite, maar alleen maar voordelen voor de gebruikers zelf.

Een derde voorbeeld: de United Economy. Net als de Dam en De Florijn is de United een zuiver ruilmiddel. Betaling ermee houdt in dat je toezegt om in natura te zullen leveren. De producten en diensten van de deelnemers samen vormen samen de ‘dekking’ van het complementaire geldsysteem.

In dit rijtje mogen ook de URA en het CMN niet ontbreken. Door met één van deze geldsystemen mee te doen, kun je jezelf nu al onafhankelijker maken van het reguliere parasitaire geldstelsel.

Lees meer over complementair geld:

De Dam laat zien dat geld anders kan
United Economy is live!
Vrij en Blij uit de crisis met een nieuwe bank en munt
Een nieuwe generatie complementair geld: de Talent!
Bristol: een laboratorium van nieuwe ideeën

In de oude economie zijn concurrentie en competitie de sleutelbegrippen. In de nieuwe economie draait alles om samenwerking.

Een project als het open source besturingssysteem Linux laat zien wat er mogelijk is als mensen op voet van gelijkheid samenwerken. Linux wordt door de gebruikers samen geprogrammeerd en beheerd en is vrij toegankelijk. Dit ontwikkelmodel wordt ook wel P2P (peer-to-peer) genoemd en wordt al op verschillende terreinen toegepast.

Kenmerkend is dat mensen uit vrije wil deelnemen en dat ze het werk doen omdat ze er goed in zijn en het leuk vinden. Iedereen streeft naar een zo goed mogelijk product, niet naar winst. We kunnen het P2P concept voor steeds meer economische doelen gaan inzetten. Kennis, ideeën en ontwerpen delen gaat makkelijk via internet en gebeurt ook al heel veel.

Maar P2P-principes werken ook voor bijvoorbeeld de voedselproductie. Curto Café, een koffiemaker in Brazilië heeft een volledig transparant, niet-hiërarchisch ketenbeheer ontwikkeld. Binnen deze koffieproducerende gemeenschap zijn ook klanten vrij om mee te doen met bijvoorbeeld ideeën of recepten. Via 'crowdfunded retail expansion' wordt geld ingezameld om winkelruimtes te huren. De mensen die geld hebben gestort, worden terugbetaald in koffie. Consumenten delen zo de risico’s van de producenten, waardoor solidariteit ontstaat. Hoewel het primaire doel van Curto Café goede koffie is en geen winst, krijgen de deelnemende koffieboeren hier beter betaald dan via de reguliere weg.

Zo'n gezamenlijke aanpak kan natuurlijk ook heel goed in de landbouw. Denk bijv. aan een voedselbos, een volkskas of Urban Farming. Of wat dacht je van samen (elkaars) spullen repareren zoals in een Repair Café gebeurt? De mogelijkheden zijn eindeloos als je kennis, ideeën en krachten gaat bundelen.

Lees meer over P2P en samenwerking:

@VPROTegenlicht Hoe samen delen wel kan werken
P2P is booming
Laat je kapotte spullen repareren in het Repair Café
Samen groentes kweken in de Boeregoed Volkskas
UFG, stadslandbouw midden in een getto

Met werknemersbestuur in bedrijven, complementair geld en een samenwerkingseconomie wordt een nieuw economisch model gecreëerd, dat het huidige kapitalistische systeem langzamerhand overbodig maakt. Door met deze initiatieven mee te doen, zorg je voor meer WELVAART VOOR IEDEREEN.

Heb jij ook een goed idee of een initiatief wat je onder de aandacht wilt brengen? Laat het dan weten in de reacties hieronder!