Maar de linkse academici raakte steeds meer teleurgesteld. De arbeiders hadden het relatief goed voor elkaar in de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw. Zij stonden niet open voor het marxistische gedachtegoed. Van de beoogde revolutie kwam niets terecht. De teleurstelling was totaal. Het fundamentele principe van het postmodernisme is moedeloosheid, schrijft de Amerikaanse auteur Roland Dodds. Toen het de radicale activisten niet lukte hun beoogde doelstellingen te verwezenlijken, trokken zij zich terug uit de publieke wereld naar de universiteit, van de straat naar de studeerkamer.

De Amerikaanse filosoof Stephen Hicks stelt dat het postmodernisme is ontstaan uit een dubbele crisis: een crisis binnen de linkse politiek over het socialisme en een crisis binnen de filosofie over de kennis. Het postmodernisme meent dat de werkelijkheid niet gekend kan worden, omdat ze eindeloos gefragmenteerd is. Het geloof in de ratio is afgezworen. De ratio is niet in staat objectieve ‘ware’ kennis te verkrijgen. Waarheid wordt gezien als een onmogelijk en ouderwets begrip. Michael Foucault heeft eens gezegd: “It is meaningless to speak in the name of—or against— Reason, Truth, or Knowledge.”

De postmoderne stroming houdt zich vooral bezig met de studie naar taal en cultuur. Taal kan de werkelijkheid niet beschrijven. Woorden verwijzen naar andere woorden en niet naar een werkelijkheid daarbuiten. Moderne betogen en redenaties worden kritisch bevraagd door de dominante taal erin bloot te leggen. Het postmodernisme vraagt aandacht voor ‘het andere’ en 'de uitgeslotenen', maar het kan niet uitmaken welke uitspraak waar is. Elke bewering heeft evenveel recht van spreken. Het relativisme dat hier het gevolg van is maakt het postmodernisme machteloos om het huidige dominante marktfundamentalisme - het neoliberalisme- werkelijk te bekritiseren, laat staan te bestrijden. “Activisme kan niet bestaan als mensen aannemen dat elke mening even geldig is”, is de eenvoudige conclusie van de Vlaamse schrijfster en mensenrechtenactiviste Evie Embrechts in een artikel op De Wereld Morgen.

Het postmodernisme speelt het neoliberalisme in de kaart. “Postmodernisme is de ideologie van het neoliberalisme. De liberale focus op individualisme wordt erin gereflecteerd”, schrijft Evie Embrechts. Mensen hebben niet iets gemeenschappelijks waarvoor gestreden kan worden. Er is niets universeels en daarom is er ook geen solidariteit. “Het effect (...) is het behoud van de huidige gang van zaken”. Het postmodernisme is uitgegroeid tot een obstakel voor de aanpak van urgente problemen.

Het postmoderne denken blijft door zijn opzet in de taal gevangen. Na alle dure woorden blijft de realiteit van het neoliberalisme netjes overeind. Armoede en werkloosheid nemen alsmaar toe, de democratische waarden worden bedreigd en er is geen effectief intellectueel antwoord. Embrechts: je wilt toch niet in het ijle zitten te filosoferen, terwijl zoveel mensen hun levens aangetast of verwoest zien worden door sociale uitsluiting.

Volgens Stephen Hicks gaat het postmodernisme nog verder dan defaitisme, het is uiteindelijk nihilisme. Dit denken gelooft niet langer meer in het ideaal van meer welvaart voor iedereen. Het heeft de strijd opgegeven. Uiteindelijk zijn alleen woorden over. Woorden die druipen van teleurstelling, scepticisme, ressentiment. Het postmodernisme gaat zover dat het de dood van de mens aankondigt. Michael Foucault heeft geschreven: Man is “an invention of recent date that will soon be erased, like a face drawn in sand at the edge of the sea.” Stephen Hicks citeert ook de Amerikaanse denker John Gray, die schrijft: “Homo rapines is only one of very many species, and not obviously worth preserving”.

Wat steeds naar voren komt zijn wanhoop en gelatenheid. Het postmodernisme is het marxisme dat zijn idealen verloren heeft. Omdat de postmodernisten geen ambitie meer hebben de buitenwereld te bereiken en te activeren met hun denken, schrijven ze uitsluitend voor vakgenoten. Het resultaat is vaak een ingewikkeld en ondoorzichtig proza. Het postmodernisme is de weg kwijt en leidt ons af van onze taak de vijand te doorzien. Studenten raken gedesoriënteerd door het moeilijke taalgebruik. Uiteindelijk is “het effect van het postmodernisme dat de realiteit zelf verdwijnt achter de muren van een onleesbaar discours. (...) Veel mensen die zichzelf progressief noemen zijn in de val getrapt en langzaam, soms ongemerkt, beïnvloed door de postmoderne norm”, aldus Embrechts.

De denktrant van het postmodernisme zorgt ervoor dat je uiteindelijk geen standpunt meer in kunt nemen. De Amerikaanse sociologe en feministe Karla Mantilla zegt het zo: "[Postmodernism] while claiming to allow more voices to speak, actually silence all voices, causing proponents of postmodernism to be muzzled and muddied in their speech and writing. (...) It leaves us unable to condemn anything as wrong or oppressive with clarity, certainty, or conviction".

Vluchten in irrationalisme of relativisme is niet de oplossing. Universele ‘waarden’ bestaan en die zijn in eerste instantie materieel. De fundamentele menselijke behoeften zijn schone lucht, schoon water, een plek om te wonen, een dak boven je hoofd, voedsel, kleding. Mensen zijn onderling verbonden en dit kan de basis zijn voor solidariteit.

Door van het materiële naar de ideële sfeer van de taal te vluchten, is het postmodernisme bij voorbaat kansloos. Door de ratio te verguizen, kan het postmodernisme nooit een waardige tegenstander van het huidige dominante denken zijn. We moeten de ratio niet zomaar aan de kant zetten, we moeten ons denkvermogen goed gebruiken en de tekortkomingen van het systeem daarmee aantonen en bestrijden.

De huidige ideologie moet kritisch bevraagd worden, maar het postmodernisme geeft daar de verkeerde antwoorden op. Het leven in deze maatschappij is niet eindeloos gefragmenteerd. Een aantal goed te onderscheiden oorzaken zijn verantwoordelijk voor een enorme sociale ramp, die met de dag groter wordt: uitbuiting, onteigening en een herverdeling van arm naar rijk door de structuur van ons geldstelsel. Deze mechanismes van de 'economische parasieten' moeten benoemd worden en getackeld. Dit is de ‘dominantie van het hedendaagse discours’ die ontrafeld moet worden als je ‘het andere’ en ‘de uitgeslotenen’ een stem wilt geven.