Arend is één van hen. Hij vertelde zijn indrukwekkende verhaal bij de Monitor. Hij zat in een zware periode van zijn leven. Hij had geen inkomsten en vroeg een bijstandsuitkering aan. Maar de sociale dienst was niet tevreden met de aangeleverde documenten. Telkens wilden ze weer iets anders van hem. Een uitkering kwam er steeds niet. Op een gegeven moment was hij zo wanhopig dat hij concludeerde dat hij kennelijk niet mocht bestaan. Hij zette de gaskraan open. Wonder boven wonder overleefde hij zijn actie.

Op 2 staat het artikel Medewerkers Sociale Dienst worden gebrainwasht. Een antwoord op de vraag die in het vorige stuk rijst: hoe kan het dat ambtenaren van de sociale dienst hun medemensen zo meedogenloos behandelen? Mensen die al amper rond kunnen komen krijgen boetes of hun uitkering wordt gekort of geweigerd om de meest futiele redenen.

Het antwoord is dat ambtenaren wordt aangeleerd om zo gevoelloos met burgers die zich aan hun loket melden om te gaan. Medewerkers van de sociale dienst krijgen een cursus zelfsturing waarin ze leren dat de uitkeringsgerechtigde het maar alleen moet opknappen. Just do it. Hulp aanbieden, medelijden of medeleven zijn ongewenst.

Met stip op 1 een artikel over de schuldhulpverlening: Schuldhulpverlening die de schulden groter maakt. In tegenstelling tot wat je misschien denkt: met schuldhulpverlening zijn mensen soms juist slechter af. We gaan ervan uit dat de schuldhulpverlening betalingsregelingen gaat treffen. Elke schuldeiser zal aangeschreven worden en dan worden afspraken gemaakt.

Het wordt beloofd, maar het gebeurt gewoon niet of in ieder geval niet voldoende. De bereikbaarheid van het kantoor is vaak ver beneden de maat. Mensen krijgen geen gehoor en zo zien ze voor hun ogen gebeuren wat ze niet voor mogelijk hadden gehouden: hun schulden lopen verder op. Je staat erbij en kijkt ernaar en je kunt er niks aan doen.

Het is opvallend dat de artikelen over armoede en over de misstanden bij de sociale dienst de meeste bezoekers hebben getrokken. Op plaats 5 en 6 staan Armoede en problemen met instanties; waar kun je terecht? en Stigmatisering werklozen: een gevaarlijke trend.

Ik denk dat veel mensen niet op de hoogte zijn wat er momenteel allemaal gaande is in ons 'beschaafde' Nederland. Mensen die het toch al moeilijk hebben, krijgen geen begrip of hulp zoals je zou verwachten. In plaats daarvan wordt hun leven nog zwaarder gemaakt. Het laatste vangnet functioneert niet meer goed. Het is shockerend nieuws en het is belangrijk dat het onder de aandacht wordt gebracht. Maar artikelen als deze maken ons ook ontzettend boos en waar moeten we met die agressie naartoe?

Het op drie na best gelezen artikel is “We zijn het zat!” Hoe kun je je verzetten? Hierin enkele tips over wat je kunt doen tegen zoveel onrecht. De Amerikaanse uitvinder en ontwerper Richard Buckminster Fuller (1895-1983) heeft ooit gezegd: "Je kunt de bestaande realiteit niet veranderen door ertegen te vechten. Om iets te veranderen moet je een nieuw model bouwen dat het bestaande systeem overbodig maakt". We kunnen gezamenlijk gaan werken aan een nieuwe beweging die het bestaande systeem kan vervangen.

We kunnen inzetten op allerlei deel- en P2P initiatieven. Zoals lokaal geld bewegingen, stadslandbouw, ruil- en repaircafés, open source projecten, weggeefwinkels, etc. etc. Je kunt je aansluiten of zelf een initiatief starten. De mogelijkheden om elkaar en onszelf te helpen zijn eindeloos. Laat je bijvoorbeeld inspireren door de Urban Farming Guys die middenin een getto in Kansas City groentetuinen, visvijvers, een werkplaats, 'creative arts' projecten voor kinderen en een eigen energievoorziening realiseerden.

Mijn wens voor het nieuwe jaar: dat we de handen ineen slaan en samen bouwen aan een betere toekomst.

Een gelukkig 2016!