Als je geld leent van iemand die er hard voor heeft gewerkt, is het logisch dat je voor die gunst iets betaalt. Als je geld leent van een bank, die er bijna niets voor hoeft te doen, is rente niets anders dan een ernstige vorm van uitbuiting. Je betaalt zeer veel voor een kleine administratieve handeling.

Ook de overheid leent z'n geld vooral bij banken. Net zoals jij aan voorwaarden moet voldoen om een hypotheek te krijgen, moet de overheid dat ook. De kredietverstrekker heeft de touwtjes in handen. De bankenlobby is zeer machtig. De overheid en beleidsmakers staan zwaar onder invloed van de wensen van de banken. Na de crisis in 2008 is er geen schoon schip gemaakt en de regels die er wel zijn opgesteld, wil men alweer terugdraaien. De staat betaalt per jaar gemiddeld bijna 10 miljard rente en ligt aan de leiband van de bankensector.

Stel dat de overheid geld renteloos zou kunnen lenen, dat zou voor iedereen een opluchting zijn, want met 10 miljard kun je leuke dingen doen voor de samenleving. Banken zijn van nationaal belang en horen een dienstverlenende functie te hebben. Het is nergens voor nodig dat ze megawinsten draaien ten koste van alle Nederlanders. Het is de normaalste zaak dat de overheid de controle over de gelduitgifte in handen heeft. Veel mensen denken ten onrechte dat het nu ook al zo is geregeld.

Dan is het nog niet zover dat je geen rente over je hypotheek hoeft te betalen. Dat zou wel redelijk zijn, omdat ook de overheid geld uit niets zou scheppen. Essentieel is dat de staat rentevrij kan lenen en controle heeft over de gelduitgifte. Nederland zou hierdoor fors veranderen. Er is bijvoorbeeld weer geld voor mooie dingen, ouderenzorg, onderzoek of lastenverlichting.

In theorie is de ommezwaai niet moeilijk, maar de grote politieke middenpartijen willen niets veranderen aan de positie van de banken. Ook zijn er weinig economen die de macht van de banken echt willen beteugelen. Hoe zou dat nu komen? Het is zo simpel te realiseren. Wat is het bezwaar?

De banken hebben niet bewezen dat ze geprivatiseerd en wel een betere kredietverstrekker zijn dan de overheid. Integendeel, de kredietcrisis is veroorzaakt, omdat de risico's totaal verkeerd waren ingeschat. Er was veel te veel krediet verstrekt en allerlei ingewikkelde financiële producten (herverpakte leningen) bleken onvermoede bijwerkingen te hebben. De banken hadden er veel mee verdiend, maar daar heb jij waarschijnlijk niets van gemerkt.

Ooit zal er een dag komen dat men zich zal afvragen: hoe heeft men destijds zo gek kunnen zijn? Zoals je nu bijvoorbeeld kijkt naar de tijd dat vrouwen zelfs geen stemrecht hadden. Wil je het moment nog meemaken dat je geen renteslaaf meer zult zijn? Help dan mee de kennis over het onrecht te verspreiden en het bewustzijn te vergroten. Tegenwoordig kan dat snel gaan! Als Nederland een andere rol van de banken wil, zal de politiek toch moeten gaan luisteren. Dat hoop ik tenminste.

Je kunt ook het burgerinitiatief steunen om in het parlement een discussie over de rol die de bankensector zou moeten hebben, op de agenda te zetten. Dit initiatief is ondermeer aangezwengeld door de Verleiders, die ook een mooi toneelstuk over het onderwerp hebben gemaakt. Ad Broere, de mensen van Ons Geld, Stop de Restschuld en vele anderen werken er ook aan mee.

En als je heel ambitieus bent ... richt een politieke partij op!
Ik wil wel folderen :)

De auteur van dit opiniestuk is Don Quichote. Hij is 43 jaar en ontwerpt windmolens.