Numbers And Finance
Foto: Ken Teegardin, Flickr cc-by-sa 2.0
D
e discussie over de problemen van ons geldstelsel wordt gedomineerd door de Amerikanen. Dankzij films als
Zeitgeist Addendum,
Money Masters and
Money as Debt en boeken als die van Thomas Greco en Ellen Brown. Dit zijn enorm belangrijke bijdragen geweest aan de ontwaking van velen wat betreft het meest urgente probleem van onze tijd, ons monetaire 'systeem'.
Er is nog geen bevredigende analyse van rente in de Angelsaksische wereld
De ene opmerkelijke uitzondering is rente. Natuurlijk hebben de eerdergenoemde bronnen rente behandeld, maar naar mijn mening is er nog geen werkelijk uitgebreide en bevredigende analyse van rente in de Angelsaksische wereld. In feite concentreren de meeste analyses zich op het feit dat geld schuld is. Er schijnt een soort consensus te zijn dat schuld de kern van het probleem vormt. Maar dat is niet zo. Zonder rente zou schuld geen probleem zijn.
Anthony Migchels,
On the Creation of Money, Realcurrencies 17/11/09
pingbackAnthony Migchels,
The Problem is not Debt, it’s Interest, Realcurrencies 25/08/12
pingbackRente is één van de weinige zaken die diepgaander wordt begrepen in Europa, meer specifiek in Duitsland. Gedurende de 20e eeuw werd rente geanalyseerd door een aantal onbekende maar briljante denkers. Silvio Gesell, Gottfried Feder en later Helmut Creutz en hun huidige autoriteit Margrit Kennedy. (...)
Zonder rente zou schuld geen probleem zijn
We zullen het onderwerp rente punt voor punt behandelen. Sommige punten zullen op de één of andere manier anderen overlappen, maar ze zijn nog steeds het vermelden waard omdat ze ons perspectief verbreden. Ik zal Margrit Kennedy vaak citeren en ik zou sterk aanbevelen haar klassieker
Why we need monetary innovation door te nemen.
300 duizend euro rente voor het indrukken van een knop
Om te beginnen, zal ik mijn standaardvoorbeeld noemen: een hypotheek. Laten we zeggen dat je een huis wilt kopen en naar de bank gaat voor een lening van bijvoorbeeld 200 duizend euro. De eenvoudige waarheid is dat je na dertig jaar 500 duizend hebt terugbetaald. 200 duizend voor het basisbedrag en 300 duizend (!!) aan rente.
In geval van een aflossingsvrije hypotheek van 200.000 euro tegen 5% rente, die na 30 jaar wordt afgelost, wordt in totaal 300.000 euro aan rente betaald. Het huis wordt 2,5 keer betaald.
Nu zou dit op zich OK zijn, of op zijn minst begrijpelijk, als je dit geld van iemand anders zou lenen die het heeft gespaard. Maar dit is niet het geval. Het geld wordt gecreëerd op het moment dat de lening door de bank wordt verstrekt. In een computerprogramma. Door op een paar knoppen te drukken.
Welvaart voor Iedereen,
We zijn met z’n allen financieel ongeletterd 17/11/14
pingbackDe bank kleedt ons financieel uit, omdat er geen realistische dienst geleverd wordt voor het geld
Dus eigenlijk betaal je 300 duizend rente voor het indrukken van een knop. Toegegeven, de bank moet het geld beheren zolang het wordt afgelost. Maar de kosten hiervan bedragen nog steeds maar een fractie van de inkomsten die ze verkrijgen vanwege rente.
We zouden hier kunnen stoppen, want het is duidelijk dat de bank ons uitkleedt, ook juridisch gezien, want er wordt geen realistische dienst geleverd voor het geld.
Maar er is zoveel meer, we moeten doorgaan.
Inflatie is inherent aan een geldsysteem met rente
Als de bank een bepaalde hoeveelheid geld creëert door jou een lening te verstrekken, dan neemt ze het geld weer uit circulatie wanneer je aflost. Schulden afbetalen betekent dus een afnemende geldvoorraad. De bank verschaft alleen het geleende bedrag, in ons voorbeeld 200 duizend. Maar na dertig jaar is er 500 duizend terugbetaald terwijl er slechts 200 duizend was gecreëerd. Hoe kan dit? Hoe kan 500 duizend worden afbetaald met 200 duizend?
Door de combinatie van schuld en rente moet de geldvoorraad altijd blijven groeien
Dat kan niet. Iemand anders moet in de schulden raken om voldoende liquiditeit te creëren om de 300 duizend rente te betalen. En de lener van de originele lening moet de competitie aangaan voor zijn liquiditeit met alle anderen om dat -intrinsiek schaarse- geld te bemachtigen.
Dit betekent dat vanwege de combinatie van schuld en rente de geldvoorraad altijd moet blijven groeien. Maar we weten dat een toenemende geldvoorraad de definitie is van inflatie en dat inflatie nauw is verweven met stijgende prijzen. Dus inflatie is inherent aan het systeem. Dit klinkt vreemd, omdat centrale banken rentepercentages laten stijgen om de inflatie af te doen nemen, volgens de redenatie dat minder krediet zal worden opgenomen vanwege de toenemende prijs ervan. Maar hoe hoger de rentepercentages stijgen, hoe meer geld moet worden gecreëerd om deze rente van te betalen.
Een voorbeeld van één van de perverse neveneffecten van rente in het huidige waardeoverdrachtsysteem dat we 'financiën' noemen.
Door rente circuleert geld minder snel
Door rente circuleert geld minder snel. Dit is een groot probleem omdat hoe langzamer het geld circuleert hoe meer we ervan in circulatie moeten hebben om aan onze behoeften tegemoet te komen. En als je door rente gedragen geld hebt als schuld, dan is dat inderdaad een behoorlijk probleem. De reden voor langzamere circulatie is dat het de waardebeleggingsfunctie van geld verbetert, met al zijn nadelige implicaties.
Mensen worden aangemoedigd om hun geld op te potten in plaats van het uit te geven
Dit fenomeen kan het best worden begrepen door te denken aan het betalen van rekeningen. Als je weet dat je je geld kan vermeerderen door het betalen van je rekeningen uit te stellen dan zul je helpen het geld langzamer te laten circuleren. Mensen zullen ertoe worden aangemoedigd om hun geld op te potten in plaats van het uit te geven.
Door rente is geld intrinsiek schaars
Door het feit dat alleen het basisbedrag van de lening wordt gecreëerd, maar niet het geld om de rente van te betalen, is geld intrinsiek schaars. Vanwege schaars geld is kapitaal de schaarse factor in de productie, terwijl het logischer is dat arbeid de schaarse factor in kapitaal zou zijn. Hoe zouden we anders kunnen beweren dat we in overvloed leven?
Schaars geld is een belangrijke aanjager van competitie
Ik denk dat het Lietaer was die wees op de natuurlijke consequentie van deze gang van zaken: namelijk competitie. Economische actors in het huidige systeem beconcurreren elkaar primair vanwege schaars arbeidskapitaal. Schaars geld is een belangrijke aanjager op de steeds competitievere marktplaats. Natuurlijk, laten de winnaars van dit systeem hun lakeien ('economen') uitleggen dat competitie leidt tot efficiëntie. Maar gezond verstand zegt dat mensen effectiever zijn wanneer zij kunnen samenwerken. Er is beslist plaats voor competitie op de markt, maar het is totaal uit de hand gelopen en het wordt nog erger.
Schaars geld door rente is één van de dieperliggende orzaken van deze trend.
Je verliest 40% van je beschikbare inkomen aan rente
Ik heb geleerd om hierin behoudend te zijn: iemand zou zich eenvoudigweg niet in de schulden moeten steken, dan hoef je ook geen rente te betalen.
Rente wordt doorberekend in de prijzen
Fout. Niet alleen omdat er geen geld zou zijn als niemand zich in de schulden stak, maar omdat bedrijven schulden moeten maken om hun productie te financieren. Zij betalen rente (kapitaalkosten) over deze leningen. En zoals alle kosten moeten deze worden doorberekend in de prijzen die zij vragen voor hun goederen en diensten.
En welk percentage van de prijzen kan worden gerelateerd aan rente? Het hangt af van het soort bedrijvigheden, vooral hoe kapitaalintensief het is. Variërend vanaf 12% voor het ophalen van vuilnis tot 77% voor het huren van een huis. Alles bij elkaar kan ongeveer 40% van de prijzen worden teruggeleid tot de kosten voor kapitaal. Deze getallen zijn afkomstig van Margrit Kennedy en Helmut Creutz en zij zijn bevestigd door een onafhankelijke studie uitgevoerd door de Erasmus Universiteit te Rotterdam, Nederland, onder de supervisie van STRO, een vooraanstaande monetaire denktank in Nederland.
Helmut Creutz,
The Money Syndrome (2008), p. 13-4, In Anthony Migchels,
Open brief aan het Parlement met betrekking tot Rente en Bankieren, Earth Matters 20/04/14 staat een link naar een gedeelte van het boek van Creutz (zie bron 3 onderaan)
pingbackMargrit Kennedy,
Interest and Inflation Free Money (1995), p. 8,9, De PDF van haar boek is gratis te downloaden van haar website
pingbackDus, je verliest 40% (!!!) van je beschikbare inkomen aan rente via prijzen.
Rente maakt de rijken rijker en de armen armer
Rente wordt betaald door mensen die geld moeten lenen en wordt ontvangen door mensen die er enorm veel van hebben. Het is dus per definitie een overdracht van rijkdom van arm naar rijk.
Vergelijking van betaalde en ontvangen rente per groep huishoudens, verdeeld van arm naar rijk. Geel: betaalde rente. Zwart: ontvangen rente. De 80% armsten betalen veel meer rente dan ze ontvangen. De daaropvolgende rijkste 10% betaalt evenveel als ze ontvangt. De top 10% ontvangt veel meer rente dan ze betaalt.
Het is onvoorstelbaar dat ongeveer 80% van de armste mensen veel meer rente betalen dan zij ontvangen. Dit geld gaat naar de rijkste 10% van de bevolking. De daaropvolgende rijkste 10% betaalt evenveel als ze ontvangt. De top 10% ontvangt veel meer rente dan ze betaalt. Dit betekent dat de overgrote meerderheid van de mensen een substantieel deel van hun inkomen aan rente verliest. De allerrijksten bezitten de bank of hebben er heel veel geld staan.
De 80% armsten betalen veel meer rente dan ze ontvangen
We moeten in gedachten houden dat dit helemaal voor niets is, aangezien het meeste geld wordt gedrukt op het moment dat het wordt uitgeleend.
Over hoeveel geld hebben we het? Ik heb alleen getallen voor Duitsland, maar we kunnen aannemen dat het principe overal hetzelfde is.
In Duitsland betaalt de armste 80% 1 miljard euro rente aan de rijkste 10% PER DAG. Ja, dat klopt, één miljard euro per dag. Dat is een indrukwekkend totaal van 365 miljard euro per jaar. Dat is één zevende van het Duitse BNP en geëxtrapoleerd naar Amerika moet de armste 80% minstens een biljoen per jaar betalen.
Dit is de ergste vorm van slavernij, omdat het slavernij is zonder het te merken
[Update: In Nederland betaalt de armste 80% van de bevolking 75 miljard euro per jaar aan de rijkste 10%, waarvan het meeste terecht komt bij de 1%.]
Anthony Migchels,
Open brief aan het Parlement met betrekking tot Rente en Bankieren, Earth Matters 20/04/14
pingbackDit verklaart onweerlegbaar het oude adagium dat de rijken rijker worden en de armen armer. Dit is de verborgen belasting waar niemand over praat. Dit is het juk dat we dragen.
Dit is de ergste vorm van slavernij, omdat het slavernij is zonder het te merken.
Dit artikel is een vertaling en kleine bewerking van
On Interest van Anthony Migchels, verschenen op Real Currencies 26/11/09. Anthony Migchels is
monetair hervormer en oprichter van de
Gelre, de eerste Regionale Rentevrije Munt in Nederland. Je kunt al zijn artikelen lezen op zijn blog
Real CurrenciesDe vertaling is voor een groot deel overgenomen van
Zaplog en
Zapruder. Waarvoor dank!
Mia 10 december
Niet iedereen kan zomaar krediet krijgen, bedrijven moeten kredietwaardig zijn. De hoeveelheid geld wordt gemonitord en mag niet meer groeien dan de economie zelf. Als dat goed gebeurt, krijgt je geen hyperinflatie.
Het woord ‘arbeidskapitaal’ is misschien niet zo gelukkig gekozen. In het origineel staat ‘scarce working capital’. Wat bedoeld wordt is: kapitaal om te kunnen arbeiden. Kapitaal is schaars, niet arbeid en dat leidt tot steeds meer concurrentie tussen arbeiders onderling.
Mensen met een bijzondere gave kunnen rijk worden in een rentevrije economie (omdat ze waarde toevoegen door iets bijzonders te maken) maar niet zo extreem rijk als de bankiers (die vrijwel geen waarde toevoegen) nu worden.