Veel oude beschavingen kenden een gezegde: als het niet goed is voor iedereen, is het helemaal niet goed. In Afrika noemen ze dit Ubuntu. Alle mensen zijn gelijkwaardig en als we allemaal samenwerken, zal er overvloed zijn voor iedereen. Dat is het uitgangspunt van de Ubuntu beweging, een voorbeeld van de nieuwe samenwerkingseconomie.
Samenwerkingseconomie brengt welvaart voor iedereen
Stars Complex Urban Garden
Foto: Gabriel Kamener, Sown Together, CC BY-NC-ND 2.0
Foto: Gabriel Kamener, Sown Together, CC BY-NC-ND 2.0
H
oe ziet de economie van de toekomst eruit? De filosoof Pierre Dardot en de socioloog Christian Laval hebben onderzoek gedaan naar het ontstaan van nieuwe sociale bewegingen over de hele wereld. Ze constateerden dat het begrip ‘commons’ centraal staat. ‘Commons’ is engels voor collectief eigendom of gemeenschappelijk bezit.Archetype van dit begrip is de ‘meent’: de door lokale boeren gemeenschappelijk beheerde weidegrond, waarop koeien grazen en waarvan de opbrengst aan het hele dorp ten goede komt. Dit type 'commons' bestaat allang niet meer, maar er zijn nog veel meer objecten van gemeenschappelijk bezit die langzamerhand verdwijnen. Publieke voorzieningen gaan de laatste jaren steeds vaker over in private handen, denk aan energie- en waterbedrijven, de post en telefonie, het openbaar vervoer, etc. Maar ook onze leefomgeving, het collectief eigendom van de hele mensheid, loopt gevaar. Dardot en Laval constateren dat mensen overal ter wereld tegen deze onteigeningen in verzet komen.
Dardot en Laval noemen de strijd tegen de onteigening van landbouwgrond, het verzet tegen het verdrijven van boeren van hun land en de monopolisering van lokale kennis. Je ziet er veel van in Latijns Amerika - rond coöperaties in Argentinië, rond water in Bolivia, in Brazilië rond de beweging van de landlozen en het stedelijke verzet. Ook in Europa gebeurt er van alles en nog wat, met name in Italië. De Italiaanse maatschappij is massaal in beweging gekomen, bijvoorbeeld ten tijde van het referendum over (de privatisering van) het drinkwater en andere publieke diensten en goederen in 2011.
Tegelijkertijd ontstaan er bewegingen die zich richten op nieuwe vormen van collectief eigendom. Denk aan allerlei experimenten op het internet: de Free and Open Source Software beweging, de Open Access Movement, Open Source Journalism, en de Creative Commons.
Lees hier meer over op de Nederlandstalige blog van de P2P Foundation
of op de internationale website van de P2P-foundation
of op de internationale website van de P2P-foundation Linux is een voorbeeld van Open Source software. Linux wordt door gebruikers samen geprogrammeerd en beheerd en is vrij toegankelijk. Dit ontwikkelmodel wordt ook wel P2P (peer-to-peer) genoemd: de deelnemers zijn elkaars gelijken en werken direct met elkaar samen zonder tussenkomst van een centrale instantie. Vele mensen dragen op vrijwillige basis bij en uiteindelijk ontstaat een waardevol product dat voor iedereen beschikbaar is. Linux software is gemeenschappelijk bezit.
MO, Michel Bauwens, pionier van de peer-to-peer economie 08/12/12
Ubuntu
Onderzoeker en schrijver Michael Tellinger uit Zuid-Afrika denkt dat het mogelijk is het P2P- of open source concept toe te passen op de hele economie. Hij noemt zijn beweging Ubuntu, naar een oud Afrikaans woord wat betekent: als het niet goed is voor iedereen, is het helemaal niet goed. Zijn visie heeft hij in detail uitgewerkt in zijn boek Ubuntu Contributionism (2013).
In het Ubuntu Contributionisme levert iedereen een bijdrage voor het algemeen belang. Daar wordt je niet armer van, maar juist rijker. Je hebt meer dan je anders gehad zou hebben omdat je ook direct profiteert van de inzet van anderen. Alle waarde die gecreëerd wordt blijft binnen de gemeenschap, het is collectief eigendom.
Het is Michael Tellinger’s stellige overtuiging dat we van het gebruik van geld af moeten.
Bij het bestuderen van oude beschavingen ontdekte hij dat de mensheid duizenden jaren zonder geld heeft geleefd. Door de introductie van geld zijn de problemen zoals we die nu kennen – extreme inkomensverschillen, armoede, werkloosheid, milieuvervuiling - pas begonnen. Geld veroorzaakt ongelijkwaardigheid onder de mensen. De ene bijdrage is niet meer waard dan de andere.
Hierin staat Michael Tellinger niet alleen. Fransz Hörmann, een Oostenrijkse econoom, heeft dezelfde mening. Kijk hier naar een gesprek tussen hen beide: The end of Money 23/04/14
In Zuid-Afrika is een Ubuntu-gemeenschap opgericht: Stone Circle Ubuntu Village.
Dit initiatief zal zich hopelijk snel verspreiden. Ubuntu is zo aanstekelijk, dat mensen in de omgeving van de groep niet achter willen blijven en mee gaan doen aan deze nieuwe economie met welvaart voor iedereen.
Als je wilt weten hoe Stone Circle Ubuntu Village eruit ziet, kijk dan naar deze video.
Urban Farming Guys
Ook het project van de Urban Farming Guys in Kansas City in de VS laat mooi zien wat een goede samenwerking kan doen. Een totaal verloederde en criminele wijk is omgetoverd tot een saamhorige, bloeiende en levendige buurt. Groentetuinen, visvijvers, een werkplaats, 'creative arts' projecten voor kinderen, een eigen energievoorziening, het is allemaal gerealiseerd. Door gewoon te starten en samen te werken.
Inbrekers, drugsdealers, hangjongeren en straatvechters leggen tuinen aan en helpen huizen opknappen. Koperdieven maken de bedrading, die ze eerder gesloopt hadden weer in orde. Voormalig drugsverslaafden leren kinderen timmeren, schilderen, tuinieren. Iedereen helpt mee. Het project is zo opmerkelijk dat studenten uit New York en andere steden hier naartoe komen om uit te vinden hoe je dat aanpakt.
Een van deze studenten zegt: "Ik heb geleerd dat je geen miljoen dollar nodig hebt en zelfs geen duizend dollar om een verschil te kunnen maken in een buurt". Een ander: "dit is een van de beste plekken om naartoe te gaan om te leren".
De Urban Farming Guys bieden met dit initiatief een prachtig model voor alle gemeenschappen wereldwijd. Alles wat er voor nodig is, zijn enkele mensen die een dergelijk project starten in hun eigen buurt. Zo creëer je daadwerkelijk welvaart voor iedereen.
Meer
Schrijf een reactie
