RECENTE REACTIES
VOLG MIJ
logo
Het commerciële regime waaronder kranten en andere media vandaag de dag moeten werken, zorgt voor een focus op omzet en winst. Aan goede onderzoeksjournalistiek en verdieping komen journalisten niet meer toe. De media spreken de officiële bronnen vooral niet tegen. Heel erg lijken wij dat niet te vinden. Nieuws moet ons vooral amuseren.
Populair en volgzaam in plaats van de controleur van de macht
Reading the Newspaper Foto:   Nick Page; Flickr   CC BY 2.0
W
e gaan ervan uit dat de media ons informeert over de gebeurtenissen in de wereld. Niet alleen om op de hoogte te blijven, maar ook om ons te oriënteren op de politieke ontwikkelingen. Om volwaardig deel te kunnen nemen aan de democratie moeten we goed voorgelicht een keuze kunnen maken in het stemhokje. Van de media verwachten we dat ze een ‘controleur van de macht’ is en een ‘hoeder van de democratie’.
Nieuwsfabriek
De afgelopen tijd zijn er drie boeken over de media verschenen die vraagtekens zetten bij deze verwachting. De journalist en filosoof Rob Wijnberg schrijft in de Nieuwsfabriek (2013) dat de media verworden zijn tot een ‘handel in aandacht’. Nieuws moet ons vooral bezighouden, amuseren. De burger is een nieuwsconsument geworden.
Alle media worden beoordeeld op marktaandeel. Alleen het medium dat de grootste groep bereikt, zal in de strijd om de aandacht zegevieren. Het commerciële regime waaronder kranten en andere media moeten opereren houdt in dat er vooral winst gemaakt moet worden. De rendementseisen lopen op tot wel 20% per jaar. De productie-eisen zijn hoog, de tijdsdruk enorm. Aan goede onderzoeksjournalistiek, achtergrond en verdieping komen journalisten haast niet meer toe.
Gebakken lucht
Het boek Flat Earth News (2009) - Nederlandse vertaling Gebakken lucht (2010)- van de Britse onderzoeksjournalist Nick Davies biedt ook een inkijkje in het moderne mediabedrijf. Davies is evenals Wijnberg van mening dat de journalistiek niet erg diep meer gaat vandaag de dag. Adverteerders aantrekken lijkt soms het voornaamste doel. Davies schrijft met name over de Britse situatie, maar hij stelt dat zijn analyse ook voor andere westerse landen geldt.
Davies heeft onderzoek laten doen naar de artikelen in 4 Britse kwaliteitskranten. 60% van de artikelen is hoofdzakelijk afkomstig van de PR-industrie of van de persagentschappen, 20% bevat er sporen van, 8% bevat vermoedens van deze sporen. Slechts 12% van de artikelen is door de journalisten zelf geschreven. 70% van de artikelen bevatten feiten die niet gecheckt worden. De conclusie van het onderzoek is dan ook: betekenisvolle, onafhankelijke journalistiek is meer uitzondering dan regel.
Betekenisvolle, onafhankelijke journalistiek is meer uitzondering dan regel
De oorzaak van deze malaise is de commerciële druk waaronder journalisten moeten werken. Het doel is zoveel mogelijk nieuws in een zo kort mogelijke tijd te produceren. Journalisten schrijven nu 3 keer meer tekst dan 20 jaar geleden. Als je voor persagentschap Reuters het aantal geproduceerde artikelen deelt door het aantal journalisten dat er werkt, blijkt dat journalisten ca. 5 artikelen per dag moeten schrijven.
Waar kranten en andere media 20 jaar geleden zelf nog buitenlandse correspondenten hadden in allerlei landen, worden deze nu massaal teruggehaald: veel te duur. Daardoor zijn zo’n beetje alle media voor hun buitenlandse nieuws aangewezen op de twee persagentschappen: Associated Press en Reuters. De baas van Associated Press heeft verklaard: journalisten hebben niet tot taak op zoek te gaan naar de waarheid, ze schrijven enkel zo accuraat mogelijk op wat er verteld wordt.
In Engeland zijn nu meer PR-mensen dan journalisten. Davies concludeert: het oude model waarbij de journalist besliste wat en welke invalshoek belangrijk was is in elkaar gestort. Davies benoemt een aantal wetten die het journalistieke bedrijf nu domineren: ga achter veilige feiten en ideeën aan, spreek de officiële bronnen niet tegen, want dit zorgt voor narigheid en een hoop extra werk. Als je het toch doet, laat de officiële bron dan onderaan alles ontkennen. Gooi achtergrondverhalen, complexe en abstracte zaken, twijfelachtige meningen en weinig sexy-onderwerpen resoluut in de prullenmand. En tenslotte: surf mee op emotionele golven of vindt ze zelf uit.
Newspeak
Een paar jaar geleden is nog een ander belangrijk boek over de mediawereld verschenen: Newspeak in the 21st Century (2009) van de journalisten David Edwards en David Cromwell. Newspeak zoekt de oorzaak van de tekort schietende journalistiek niet primair in de commerciële logica. Volgens Davies zouden journalisten wel anders willen, maar niet kunnen. Edwards en Cromwell stellen hier tegenover dat journalisten over het algemeen helemaal niet anders willen. Om journalist bij een grote krant te worden moet je akkoord zijn met het heersende politieke en economische systeem.
Edwards en Cromwell schrijven dat de zo geprezen onafhankelijkheid van de media een facade is. De belangen van de elite worden op organische wijze in de media verweven. De schrijvers van Newspeak gaan uit van het zogenaamde 'propagandamodel' zoals dat ontwikkeld is door Edward S. Herman en Noam Chomsky in hun boek Manufacturing Consent. The Political Economy of the Mass Media (1988).
Edward S. Herman en Noam Chomsky, Manufacturing Consent. The Political Economy of the Mass Media (1988)
Bekijkenpingback
propagandamodel
Het propagandamodel bestaat uit een aantal filters waar informatie doorheen gaat, voordat het de burgers bereikt.
Lees meer over de filters en wat ze precies inhouden op WvI, Het propagandamodel van Edward Herman en Noam Chomsky 27/05/15
Bekijkenpingback
Deze censuur wordt in stand gehouden door diegenen die de informatie verstrekken (de overheid en het grootbedrijf) maar ook door de massamedia zelf. Want die waken er angstvallig voor om hun bronnen niet van zich te vervreemden. Het personeel wat bij de media werkt heeft de zienswijze van de machthebbers al geïnternaliseerd. Daar worden journalisten tijdens de sollicitatieprocedures op uitgekozen.
Het doel van de media is helemaal niet het vertellen van de waarheid, waar Davies nog van uitgaat, maar het opdringen van een wereldbeeld, dat de belangen van de elite dient. De media hebben de rol ons te hersenspoelen. Dat journalisten hieraan meewerken, hebben ze zelf niet door. Ze doen het niet bewust, ze geloven zelf wat ze schrijven. Journalisten nemen zelf alleen datgene waar wat hen in staat stelt een succesvolle speler te zijn in het huidige systeem.
Edwards en Cromwell verwijzen daarvoor naar psychologische literatuur over zelfbedrog en groepsdenken. Ze citeren Daniël Goleman: "Als men niet bij machte is een situatie te veranderen, dan neemt men zijn toevlucht tot het veranderen van de manier waarop men de situatie bekijkt."
De media controleren niet alleen wat we weten, maar ook wat we denken
Heel veel onderwerpen komen niet door de filters van het propagandamodel heen. Daar mag niet over gesproken worden. Dat bedrijven structureel winstbejag laten prevaleren boven menselijk welzijn en het milieu. Dat reclame kunstmatige behoeften aanwakkert waardoor we alles behalve een duurzame economie hebben en het milieu dus steeds meer schade ondervindt. Dat bedrijven samen met westerse regeringen in ontwikkelingslanden dictators in het zadel helpen om de rijkdommen van die landen te kunnen exploiteren. Dat via leningen en 'hulp' arme landen in een schuldenval worden gelokt, zodat het Westen hun economie en hun ontwikkeling kan controleren.
WvI, Ondraaglijke schulden: hoe Afrika wordt leeggeroofd 14/03/15
Bekijkenpingback
Media kloppen zich op de borst over hun onafhankelijkheid: wij komen regelmatig met onthullingen die de machthebbers helemaal niet aanstaan. Zie je wel, we spelen helemaal niet onder een hoedje. Als je zoiets langs ziet komen, ga je twijfelen. Maar let altijd op de timing. Een schandaal dat in de reguliere pers verschijnt, heeft vaak tot doel om ons af te leiden van een veel grotere misstand waarvan men echt niet wil dat wij het weten.
De media controleren niet alleen wat we weten, maar ook wat we denken. Onze mening over wie we respecteren en wie we raar en niet de moeite waard vinden wordt gestuurd. Westerse leiders worden bijvoorbeeld zonder adjectieven vermeld, terwijl het staatshoofd van Venezuela 'de controversiële linkse president Hugo Chavez' is. Als invloedrijke westerse intellectuelen uitspraken doen die bedreigend zijn voor de heersende macht, worden ze snel geneutraliseerd door hen via een goedgeplaatste mediacampagne belachelijk te maken.
Jonathan Cook, A COMPARATIVE REVIEW OF FLAT EARTH NEWS AND NEWSPEAK, Medialens 20/11/09
Bekijkenpingback
De reguliere media hebben ongekend veel macht. Ze zijn niet onafhankelijk en ook niet objectief. In hun berichtgeving volgen ze de agenda van het grootbedrijf. Vreemd is dat niet, als je kijkt naar de eigendomsstructuur. De persbureaus Reuters en Associated Press waar alle westerse media op leunen, zijn beide in handen van een paar van de rijkste bankiersfamilies op aarde. Een groot en invloedrijk PR-bureau het Tavistock Institute is in dezelfde handen.
Balder Blog, Wie bepalen het nieuws in Nederland?
Bekijkenpingback

Wij Worden Wakker, Wie bepalen het nieuws in Nederland?
Bekijkenpingback

Vrije Wereld, Tavistock Institute
Bekijkenpingback

Als je hiervan op de hoogte bent, is het niet zo moeilijk om in te zien hoe het komt dat het wereldbeeld dat uit de media oprijst, gedomineerd wordt door de belangen van de bestuurders van het grootbedrijf. We weten wat zij willen wat we weten en we denken wat zij willen wat we denken.
Alternatieve media
Als je nu wel klaar bent met de breincontrole uit de reguliere media en als je echt wilt weten wat er gaande is in de wereld, moet je verder kijken. Als je serieus je eigen opinie wilt vormen, zit er niks anders op dan je in de alternatieve media te verdiepen en ook daar je nieuws vandaan te halen. De schrijvers zijn meestal geen professionals en de meesten doen het in hun vrije tijd en krijgen er niks voor betaald. Verwacht geen glitter en glamour, maar je zult verrast zijn hoeveel informatie je daar vindt.
Het is nodig om je eigen koppie erbij te houden en zelf de bronnen verder te onderzoeken. Soms moet je het kaf van het koren scheiden. Ook in de alternatieve media is niet alles even objectief. Maar wat een verademing als er serieus gezocht wordt naar hoe het nu echt zit en de propaganda uit de reguliere kanalen wordt doorgeprikt. Geweldig dat je daar nieuws vindt dat nu eens niet de belangen van een kleine elite dient, maar waar de macht kritisch wordt gecontroleerd en waar vanuit òns gezichtspunt wordt geschreven.
Meer over Media
Alternatieve Media bronnen
Schrijf een reactie

Je mailadres blijft geheim
Je naam en mailadres zijn verplicht
Publiceer

VOLG MIJ
ZOEKEN